Kalp Yetersizliği ve Nefes Darlığı
Nefes darlığınızın sebebi KALP YETERSİZLİĞİ olabilir. Erken teşhis çok önemlidir.
Son günlerde günlük her zaman yaptığımız işlerde yani eforla gelen nefes darlığınız başladıysa sebepler neler olabilir?
1-Nefes darlığınızın sebebi kalp yetersizliği olabilir. Kalp 4 odacıklı bir ev ve günde yaklaşık 100.000 kere içerisine kanı doldurup vücuda pompalar. Kalp vücuda yeteri kadar kan pompalayamamasına kalp yetersizliği diyoruz. Kalp yetersizliğinin çok çeşitli sebepleri olabilir. Kalp yetersizliğinizin sebebi hipertansiyon, kalp damar tıkanıklığı, geçirilmiş kalp krizi, kalp kapak hastalığı, nabzın düşük ya da yüksek olması, uyku-apne hastalığı ve diğer ritm bozuklukları olabilir.
Kalp yetersizliğinin belirtileri nelerdir?
-
Son günlerde yeni başlayan ve günlük işlerini yaparken meydana gelen çarpıntı, nefes darlığı, halsizlik, ve yorgunluk şikayeti varsa
-
Son zamanlarda her iki ayakta özellikle diz altı bölgede parmak basınca içe çöken şişlik (ödem) olması
-
Son zamanlarda dirençli öksürük varsa
-
Son zamanlarda geceleri yattıktan 1-2 saat sonra nefes darlığı ve boğulma hissi ile uyanma ve oturunca kısmen rahatlama
Özellikle;
1- Son 1-2 gün ya da son 1-2 haftadır yeni başlamış nefes darlıklarınız varsa,
2- Mutlaka 1-2 gün içerisinde kalp yetersizliğinin araştırılması için kalp doktoru (kardiolog) görmeli, muayene edilmeli, ekg, ekokardiografi ve proBNP adlı kan tahlilleri istenmelidir.
Erken teşhis ve tedavi ile kalbiniz hasar görmeden hayatınız kurtulabilir ve daha kaliteli bir yaşam sürebilirsiniz. Bazı kalp yetersizliği sebeplerinde geç kalınırsa kalpteki hasar kalıcı olacağından artık yetersizlik kronik olarak devam eder. Ayrıca kalp yetersizliğinin sebebi çarpıntı yapan bir ritm bozukluğu ise bu ritm bozukluğu beyne pıhtı atıp felç olmaya ya da hayatı tehdit eden ölümcül sonuçları olabilir.
Kalp yetersizliğinde akciğerde su birikebilir. Öksürük ve hatta astım bronşialeyi bile taklit edebilir.
Kalp yetersizliği dikkat edilmezse kanser kadar tehlikeli olabilir. Ama çok farklı ve etkili tedaviler vardır.
2- Nefes darlığınızın sebebi kalp değil bazen akciğer hastalıkları olabilir. KOAH (bronşit, amfizem), akciğere pıhtı atması (pulmoner emboli) vb sebepler olabilir. Mutlaka bu durumlarda kan tetkikinde D-dimer, akciğer filmi, bazen torak BT anjıografi ve solunum fonksiyon testleri gerekebilir. Bunlar için göğüs hastalıkları doktoruna başvurmalı.
3-Nefes darlığınızın sebebi kansızlık (anemi), tiroid bezinin az (hipotoroidi) ya da çok çalışması (hipertroidi) olabilir. Mutlaka kansızlık testleri olan hemogram, demir, total demir bağlama kapasitesi, ferritin, TSH ve serbest T4 bakılmalı.
4-Nefes darlığı ve halsizliğinizin sebebi bazen ilaç yan etkileri olabilir. Bunlardan bazıları psikiyatrinin depresyon/kaygı giderici ilaçlar ve idrar sökücülere bağlı kanda sodyum düşmesi (hiponatremi), yine idrar sökücülere bağlı potasyum düşüklüğüne bağlı halsizlik ve nefes darlığı olabilir. Ayrıca kolesterol ilaçların bağlı kas ağrılarının nefes darlığı, kortizon vb ilaçlara bağlı kas güçsüzlüğüne bağlı nefes darlığı olabilir. Yani nefes darlığı ve yorgunluğunuz varsa ilaçlarınızı tekrar gözden geçirmeli, ilaç yan etkisi olabilir, varsa ilaç yan etkisi ilaçı değiştirmekle şikayetleriniz gerileyebilir.
Kalp yetersizliğinde doğru ilaçlar yeterli doz ve sürede verilmeli, verilmezse hastada sinsi bir şekilde kalp daha da kötüleşebilir, geri dönüşümsüz kalıcı hasarlar gelişebilir. Özellikle idrar sökücüler (diüretikler) yeterli dozda kullanılmalı, doğru dozda kullanılan diüretikler böbreğe zarar vermez, tam tersine böbreği korur. Eksik dozda verilecek ilaçlar ile hasta kendini iyi hissetse dahi vücutta sıvı birikimi olabilir, organlarda ödem oluşabilir, organlar başta böbrek olmak üzere zamanla görevini yapamaz ve hastada çoklu organ problemleri gelişebilir.
Bazı kalp yetersizliği hastalarında ilaç tedavisi dışında kalp pili gerekebilir ve ciddi kapak bozuklukları varsa mitraklip (mandallama) vb tedavilerle kapaklara müdahale etmek gerekebilir.
Prof.Dr. Hüseyin Oflaz
Kardiyoloji uzmanı