Göğüs Ağrısı
Göğüs ağrısının sebepleri
Göğüs ağrısı kalp damar tıkanıklığına bağlı olabilir.
Kalp damar tıkanıklıklarında oluşan ağrının özellikleri:
A-Yürüme, merdiven çıkma veya günlük işleri yaparken gelen, 1-2 dakika istirahat edince geçen göğüs, kol, sırt, çene, mide bölgesinde ağrı olursa
B-Ağrı baskı tarzında, mengeneye sıkışmış ya da fil oturmuş gibi olursa ve genellikle en az yumruk kadar olursa
C-Ağrının başladığı yer göğsümüzde iki meme arasında iman kemiği üzerinde (retrostrenal) bölgede, mide bölgesinde, çenede, sol ya da sağ ya da her iki omuzda, sol kol ya da sağ kol ya da her iki kol iç kısmında, sırtta olursa kalp damar tıkanıklığınız olabilir.
Eforla gelen ya da kalp krizi habercisi istirahatte dahi gelen bir ağrı bu bölgelerin birisinden başlayıp diğer bölgeye yayılması durumunda kalp damar tıkanıklığı ihtimali daha da artar. Örneğin eforla gelip mide bölgesinden başlayıp göğüse, çeneye ve oradan da sol kola yayılan ağrım oluyor, dinlenince 1-2 dakikada geçiyor diyen hastada kalp damar tıkanıklığı olma ihtimali çok yüksektir.
Hangi göğüs ağrısı kalp krizi habercisidir?
Göğüste, mide bölgesinde, çenede, kollarda ya da sırtta yeni başlayan ağrınız son 1-2 saat, son 1-2 gün ya da son 1-2 haftadır varsa 1-2 dakika dahi sürse kalp krizi habercisi olabilir. Mutlaka aynı gün kardiyoloji doktoru ile görüşmelisiniz. Göğüs ağrınız istirahatte gelmiş, 5-10 dakikadan uzun sürüyor ve beraberinde bazı hastalarda sadece soğuk buz gibi terleme veya sadece bulantı ve kusma veya bunlardan hepsi beraber oluyorsa KALP KRİZİ GEÇİRİYOR olabilirsiniz, yerinizden oynamadan hemen bulunduğunuz yere ambulans çağırmalısınız. Kalp krizi belirtileri başladığında sakın kendi arabanız ile hastaneye gitmemeli, kendi arabanızla giderken yolda ani ritm bozukluğu olursa şok cihazı gerekebilir ve arabanızda da olmadığı için sıkıntı yaşarsınız, bu nedenle hemen ambulans çağırmalıyız. Ambulanslarda hem şok cihazı var, hem ilaç var ve gerekirse solunum desteği var hem de yolda daha hızlı giderler.
Göğüs ağrısınız baskı tarzında ve tipikse ve istirahatte geldiyse kalp krizi başlayacak ya da başlamış olabilir. Dikkatli olmalı, ertelememeli, hemen doktora başvurmalı, ağrı 5 dakikadan uzun ve beraberinde terleme, bulantı, kusma varsa ağır kalp krizi başlamış olabilir ve hemen ambulans çağırmalı. Kalp krizinizin ilk bulgusu MİDE BÖLGESİNDEN başlamış ağrı olabilir. Sakın YENİ BAŞLAYAN mide bölgesindeki ağrıya reflü veya ülser demeden önce kalp krizi olabileceği aklımıza gelmeli ve özellikle bulantı, kusma ve/veya terleme varsa KALP KRİZİ başlamış olabilir, acil ambulans çağırmalıyız.
Kalp krizi ya da kriz habercisi ağrılar bazen sadece kol ya da omuzda ya da sırtta olabilir yanlışlıkla boyun fıtığı/kas ağrısı veya üşütme ağrısı demeyelim hemen doktora başvuralım.
Kalp krizi düşündüren göğüs ağrınız olur ve ara ara ağrı düzelirse aman ağrım düzeldi yarın doktora gidelim demeyelim. Çünkü ağrı ilerleyen saatlerde daha şiddetli gelebilir ve bu kez daha çok hasar bırakabilir, ölümcül seyredebilir. Kalp krizi deprem gibidir, aniden gelir ve damardaki tıkanıklığa göre 4 şiddetinde hafif deprem gibi olabileceği gibi 8 şiddetinde deprem gibide ciddi hasarlı olabilir.
Kalp krizinde ağrı özellikle 5-10 dakikadan uzun sürerse ve beraberinde terleme ya da bulantı-kusma vb olursa hastaneye hemen ambulansla gitmelisiniz, eğer geç giderseniz beklerken aniden kötüleşebilir veya geç gittiğiniz için kalp kasınız ciddi hasar görebilir ve sonrasında damarınıza stent konulsa da hasar gören kalp kası düzelmeyebilir ve kalıcı kalp yetersizliği gelişebilir. Geç müdahale edilen gerçek kalp krizlerinde kalp kası hasar görür (ağaç kurur) ve siz tam tıkalı bir kalp damarını stent ya da bypass ile açsanızda ölen ya da hasar gören hücreler geri gelmeyebilir. Yani kurumuş ağaça (kalp kası)su götürsenizde (damarı açsanızda) yeşermeyebilir. Erken müdahale çok önemli.
Kalp krizlerinin çoğu deprem gibi aniden başlar. Kalp krizi geçiren hastaların yarısında hastada kriz anına kadar ne eforda ne de başka bir durumda göğüs ağrısı olmamıştır. Deprem gibi aniden başlar. Hatta bazı kalp krizi geçiren hastalar 1-2 hafta önce check-up ile kan ve efor testleri normal gelmiştir. Bir kişide önceki haftalarda şikayeti olmaması, kendini eforda iyi hissetmesi, efor testi ve ekokardiografisinin normal çıkması o kişinin kalp damarlarının normal, kalbinin tamamen normal olduğunu göstermez. Efor testi normal çıkıp 1 hafta sonra kalp krizi geçiren hastalar var.
Özellikle SİGARA içen veya ŞEKER HASTALIĞI (DİYABET) olan ya da ailesinde 50-55 yaş altı kalp krizi geçiren/stent takılan veya ani ölüm gelişen varsa bu kişiler hiçbir şikayetleri olmasa da mutlaka kalp damar tıkanıklığı ve kalp krizinin belirtileri nelerdir, göğüs ağrısı nasıl olursa kalp damar tıkanıklığı düşünmeliyiz ve kalp krizinde ambulans çağırmanın önemi anlatılmalı ve en önemlisi bu yüksek risk grubundaki kişilerden bazılarında efor testi normalde gelse üre/kreatinini normal olan uygun vakalarda koroner BT anjiografi (sanal anjio) istenebilir. BT koroner anjıografide koroner kalsifikasyon ve darlık yüzdesine göre aspirin, kolesterol düşürücü ilaç başlanır ve hastaya olası riskler anlatılır ve arlık çok ciddi (%90) üstü ise gerekirse invazif standart anjiografi yapılabilir.
Göğüs ağrısının kalp damar tıkanıklığı dışındaki sebepleri:
1-AKUT PERİKARDİT dediğimiz kalp zarı iltihabı olabilir. Özellikle grip, nezle veya Covid sonrasında kalp zarı iltihabı olabilir. Perikardit durumlarında hastanın daha çok göğüs bazende sırt bölgesinde batıcı, keskin karekterde ağrı olur ve bu ağrı SIRT ÜSTÜ YATINCA ARTAN OTURUNCA AZALAN tipte göğüs ağrısı olabilir. Perikardit vakalarının bazılarında perikardın altındaki myokardda tutulursa myokarditte olabiliyor ve kalp krizi ile karışır. Kalp merkezinde gerekirse kardiak MR ile bu durumu ayırabilirler.
2- Akciğer damarlarına (pulmoner arter) özellikle ayaktaki derin toplardamarlardan (DVT) pıhtı ataması ile tıkanma yani PULMONER EMBOLİ olabilir. Pulmoner embolide göğüs ağrısı göğsün ortasında ya da yanlarda olabilir, aniden başlar ve çoğunlukla beraberinde ANİ BAŞLAYAN NEFES DARLIĞI vardır. Bazen bayılmada olabilir. Akciğere pıhtı atması acil bir durumdur. Hemen doktora başvurmalı.
3-Kalpten çıkan aort damarında AORT DİSEKSİYONU dediğimiz aort damarında aniden yırtılma olabilir. Özellikle yıllardır hipertansiyon, uyku apne, şişman, ailesinde 50 yaş altı torakal aort yırtılma hikayesi veya torakal aort ameliyatı olan biri ise bu kişilerde ani başlayan göğüs ağrısı aort damarında yırtılmaya bağlı olabilir. Maalesef kalp krizi ile karışabilir.
Aort yırtılmasında ağrı genelde aniden saniyeler veya 1-2 dakika içerisinde zirveye ulaşır, şiddetli olur, hafif olanlarda olabiliyor. Diseksiyon yani aort yırtılmasındaki ağrı göğüste, sırtta, karında ya da sadece ayakların birisinde bel fıtığı gibi aniden başlayan ve çok rahatsız eden bir ağrıdır. Ağrı bazen göğüs ve sırtta beraber hatta karında 3 bölgede de başlayabilir ya da sinsice sadece bu bölgelerden birisinde de olabilir.
4-Göğüs ağrısının olası diğer sebepleri; pnömotoraks (akciğer zarına hava girmesi), reflü, ülser, özefajit (yemek borusunda tahribat), ZONA, polimyalji, FMF vb bir takım hastalıklarda serözit ağrıları, pnömoni (zatürre), GUT atakları bazen kostokondral eklen bileşkelerini tutulması, aortit dediğimiz diseksiyon dışı akut aort hastalıkları olabilir.
Prof.Dr.Hüseyin Oflaz
Kardiyoloji uzmanı
